Fundusze inwestycyjne stanowią atrakcyjną opcję dla osób, które chcą zainwestować swoje środki, nie mając przy tym dużego doświadczenia w samodzielnym zarządzaniu portfelem inwestycyjnym. Jakie fundusze inwestycyjne wybrać? Który najlepiej odpowiada naszym potrzebom i celom finansowym? W tym artykule przyjrzymy się kluczowym czynnikom, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze funduszy inwestycyjnych, oraz podpowiemy, jak dokonać przemyślanej decyzji.
Z funduszami inwestycyjnymi jest trochę tak, jak z wyborem samochodu. Możemy iść do salonu Mazdy, Hondy czy Volkswagena. W salonie możemy wybrać kilka modeli. Wszyscy jednak wiemy, że ostatecznie jakość marki (towarzystwa funduszy inwestycyjnych) oraz jakość modelu (konkretny fundusz inwestycyjny) wpłynie na nasz komfort i niezawodność podróżowania.
Czym są fundusze inwestycyjne?
Fundusze inwestycyjne to formy zbiorowego inwestowania, które umożliwiają indywidualnym inwestorom dostęp do profesjonalnie zarządzanych portfeli inwestycyjnych. Działają one na zasadzie gromadzenia środków finansowych od wielu uczestników i inwestowania ich w różnorodne instrumenty finansowe, takie jak akcje, obligacje, instrumenty rynku pieniężnego czy nieruchomości.
Rodzaje funduszy inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne dzielimy na różne rodzaje, uwzględniając kierunek i miejsce lokowania środków.
Fundusze akcyjne – środki zgromadzone od akcjonariuszy inwestują w akcje. Akcje wybierane są zgodnie z obowiązującą strategią funduszu inwestycyjnego.
Fundusze obligacyjne – ich zadaniem jest inwestowanie środków w obligacje. Fundusze obligacyjne dzielą się na fundusze obligacji krótkoterminowych i fundusze obligacji długoterminowych.
Fundusze pieniężne – inwestują w krótkoterminowe aktywa pieniężne (np. w bony skarbowe). Ich zyski, podobnie, jak w przypadku funduszy obligacji, zależą od wysokości stóp procentowych.
Fundusze zrównoważone – inwestują zarówno w akcje jak i obligacje. Często spotykana proporcja, to 70% udziału w obligacjach i 30% udziału w akcjach.
Fundusze indeksowe – mają dosłownie za zadanie naśladować zachowanie danego indeksu, np. WIG20 albo SP500. Zwykle ze względu na prostotę działania, oferują niskie koszty zarządzania.
Fundusze sektorowe – inwestują w konkretny sektor gospodarki i są moim zdaniem przeznaczone tylko i wyłącznie dla inwestorów, którzy potrafią ocenić w krótkim terminie cały sektor, w który dany fundusz inwestuje. Przykładem może być sektor energetyczny albo sektor nieruchomości.
Jak ocenić ryzyko i potencjalny zysk?
Napiszę na początku truizm, ale też taki jest fakt. Na inwestowaniu w fundusze inwestycyjne trzeba się znać w wystarczającym stopniu przed, a nie po podjęciu decyzji o inwestowaniu w nie. Nie ma czegoś takiego, jak bezpieczne fundusze inwestycyjne. Takie pojęcie dosłownie nie istnieje. Są fundusze inwestycyjne, które podlegają mniejszym bądź większym wahaniom. Takie, które mają duży potencjał do wzrostu lub mały potencjał do wzrostu. Są takie, które niosą w danym czasie wysokie ryzyko spadku i jednocześnie niski potencjał do wzrostu. Odwrotnie też bywa. Są fundusze, które w danym czasie mają wysoki potencjał do wzrostu i niski potencjał do spadku.
Ponieważ najwięcej inwestorów inwestuje w fundusze obligacji, podam ten przykład. Czas przed wzrostem stóp procentowych jest okresem, w którym fundusze obligacji mają niski potencjał do wzrostu i wysoki potencjał do spadku. Czas po wzroście stóp procentowych i okres, w którym inflacja jest opanowana, jest najlepszym czasem do inwestowania w fundusze obligacji, bowiem możliwość ich spadku jest niska, a możliwość wzrostu wysoka. Wszystko wynika z zachowania stóp procentowych. Dokładny mechanizm działania funduszy obligacji opisałem w linkowanym właśnie artykule.
Czynniki, na które należy zwrócić uwagę przy wyborze funduszu
Większość oceniających dany fundusz inwestycyjny skupia się przede wszystkim na historii wyników funduszu, opłatach i prowizjach, doświadczeniu zarządzających, strategii inwestycyjnej funduszu czy opiniach i rankingach niezależnych agencji.
O ile uważamy w Funduszowe.pl, że opłaty i prowizje są bardzo ważne, tak pozostałe czynniki nie są aż tak istotne. Najważniejsze jest to, czy rozumiemy inwestycję, a jeżeli tak, to czy ma ona szansę przynieść nam oczekiwane zyski.
Powyżej opisałem fundusze obligacji, dlatego przy okazji czynników, które należy wziąć pod uwagę przy wyborze funduszu inwestycyjnego, omówię fundusze akcji. W przypadku funduszy akcji bierzemy wprost pod uwagę spółki, w które inwestuje fundusz. Nie wiem Drogi Czytelniku, na ile jesteś zaawansowany w analizie spółek. Nie chodzi o to, aby umieć narysować dwie kreski analizy technicznej. Chodzi o ocenę, czy spółka jest droga czy może tania oraz (co najważniejsze i to podkreślam) czy spółka poprawi swoje wyniki w kolejnych latach. Do tego służą prognozy publikowane przez maklerów czy same spółki.
Fakt jest taki, że jeżeli spółka rozwija się po 10-20% rocznie i fundusz akcji w takie spółki inwestuje, to jesteśmy w domu. Dzisiaj kupujemy, za rok mamy wypracowane zyski. Jeżeli jednak spółki są drogie, a prognozy słabe (lub nawet wskazujące na spadek przychodów), to możemy zapomnieć o tym, że fundusz akcji zarobi pieniądze. W Funduszowe.pl wprost kierujemy się wiedzą o tym, czy dane akcje, które dobiera fundusz, poprawią swoje wyniki. To stoi za sukcesem wyników inwestycyjnych w naszych portfelach.
Jak dopasować fundusz do własnych celów inwestycyjnych?
Potrafię sobie wyobrazić to, że każdy może mieć różną tolerancję na ryzyko i to ryzyko całkowicie inaczej postrzegać. Dla mnie, jako zaawansowanego inwestora wiekiem i doświadczeniem, coś takiego, jak ryzyko inwestycyjne nie istnieje. Jest zmienność rynku, która może okresowo obniżyć wycenę aktywów, ale nie są one dla mnie ryzykowne. Wybieram bowiem takie aktywa, które są dobre, więc jeżeli nastąpi ich niespodziewana przecena, będę mógł chwilę zaczekać z ogromną pewnością, iż odrobią one chwilowe straty. Takie zdarzenia mogą powstać na skutek wybuchu wojny czy kolejnego covidu albo jeszcze innych zdarzeń. Takie zdarzenia są nieodłącznie wpisane w działalność inwestycyjną każdego człowieka. Preferuję więc fundusze akcji, ale tylko i wyłącznie, jeżeli wszystkie czynniki, które biorę pod uwagę, wskazują na ich możliwy wzrost.
Są czynniki, które wykluczają możliwość inwestowania w fundusze akcji. Taką sytuacją jest np. widoczny wzrost na malejącym wolumenie. Dla mnie to oznaka, że wraz ze wzrostem rynku, maleje ilość chętnych inwestorów na kupno akcji. Zwykle takie zdarzenia wywołują profesjonaliści, którzy wiedzą więcej, niż ja. Jak to wygląda? Ano tak.
W Funduszowe w tym czasie zrealizowaliśmy zyski (ponad 21% zysku za 2021 rok), przechodząc głównie na fundusze obligacji. Rok 2022 okazał się bessą. W czasie, gdy WIG20 stracił nawet 40%, nasz defensywny portfel stracił niespełna 3% swojej wartości. W kolejnym, 2023 roku, udało nam się zarobić kolejne 19%. To wszystko dzięki rozumieniu zachowania dużych inwestorów, wolumenu oraz tego, czy akcje są tanie do kupna czy jednak nie. Sam moment kupna bądź sprzedaży funduszy może być sprawą wtórną.
Pytanie zadane w tym akapicie brzmi: „jak dopasować fundusz do własnych celów inwestycyjnych”. Wydaje mi się jednak, że bardziej zasadne powinno być pytanie, „jak dopasować własne zachowanie, jako inwestora, do możliwego zachowania rynku”. Jeżeli możemy domniemać, jak może zachować się rynek, będziemy mogli dobrać odpowiednie inwestycje do tego.
Najczęstsze błędy popełniane przez inwestorów
Uważam na bazie własnego doświadczenia, że najczęstszym błędem popełnianym przez inwestorów przy wyborze funduszy inwestycyjnych, jest kierowanie się przeszłymi wynikami. Przeszłe, niezłe wyniki inwestycyjne, nie gwarantują świetnych wyników w przyszłości. Odwrotnie również to działa. Fatalne wyniki z przeszłości nie świadczą o możliwości zarobku w przyszłości.
Wystarczy jeszcze raz spojrzeć na powyższy wykres WIG20. W 2021 roku za ostatnie 12 miesięcy fundusze akcji oparte o WIG20 notowały świetne wyniki i były jednocześnie pułapką inwestycyjną na kolejne 12 miesięcy. Jednocześnie fatalne wyniki za 2022 mówiły o doskonałej okazji inwestycyjnej. Same wyniki kompletnie więc nie mówią nic o tym, jakie perspektywy ma fundusz na przyszłość. Emocjonalne kierowanie się decyzjami (kupuję, bo rośnie bądź urosło lub sprzedaję lub nie kupuję, bo mocno spadło) nie powoduje wyciągania logicznych wniosków i nie prowadzi do podejmowania najlepszych decyzji inwestycyjnych.
Inny błąd, to kierowanie się modą (np. fundusze oparte na zielonej energii cały czas są fatalnym rozwiązaniem) oraz poradami ludzi, którzy nie znają się na inwestowaniu (np. proponowanie funduszy obligacji w sytuacji, w której inflacja rośnie, podobnie, jak stopu procentowe).
Jak rozpocząć inwestowanie w fundusze?
Inwestowanie w fundusze inwestycyjne rozpocząłbym od założenia konta na jednej z popularnych platform inwestycyjnych. Konta takie najczęściej powiązane są z rachunkami bankowymi. W Funduszowe od samego początku korzystamy z platformy mBanku i platformy inPZU. Obie te platformy dają nam dostęp do wachlarza funduszy inwestycyjnych o niskich opłatach za zarządzanie, dając jednocześnie dostęp do szerokiego rynku różnego rodzaju funduszy inwestycyjnych.
Sam wybór konkretnych funduszy inwestycyjnych zależy już bezpośrednio od konkretnej sytuacji rynkowej, którą zastaniemy w trakcie procesu inwestowania.
Autor Paweł Pagacz
Treści Premium (analizy Premium oraz Portfele Funduszowe.pl) są tylko dla naszych Abonentów. Chcesz dostęp?
Czuj się całkowicie bezpiecznie. W ciągu 30 dni możesz zrezygnować i odzyskać cały abonament.
Zaloguj się lub wykup abonament:
Zaloguj się na swoje konto, aby zostawić swój komentarz.